Page 15 - Dergi 19

Röportaj

Müslümanlar olarak eski Yugoslavya döne­
minde Miloşeviç’in Slovenya, Hırvatistan ve
daha sonra Makedonya, Bosna’ya karşı sa­
vaşma davetini reddetmek oldu. Biz bu sa­
vaşlarda yer almadık ve hiçkimseye karşı
zulüm yapmadık. İşgalcı olmayı reddederek,
Sancak’taki çok kültürlü ruhu koruduk, biz
savaşların ve nefretin olmadığı tek bölgeyiz.

YB: 1991 yılında Sancak’ın özel statüsü
için referandum yapmıştınız, birkaç ay önce
yine bir platform ile ortaya çıktınız. Platform
hakkında neler söyleyebilir siniz?

Uglyanin: Burda biraz maziye gitmemiz
gerekecek. Eski Yugoslavya ile ilgili bir ulus­
lararası toplantıda, ABD ve AB etnik temizlik
ve silah zoru ile topraklar kazanılmasına izin
vermeyeceğine dair karar alındı. Bunu kabul
etmeyeceklerdi. Tüm cumhuriyetler bağımsız
birer devlet olacak, diğerleri ana devletlerinde
olmayan milletler ise Sancak’taki Boşnaklar
gibi, özel statülü bölge konumunda olacaklardı.
Maalesef bu mesele sona erdirilmedi. Çünkü
bunu iyi ezberleyin, 21 Kasım 1995 yılında
Dayton Barış Anlaşması ile Sırbistan ve Hır­
vatistan tarafından Bosna Hersek’e yapılan Sırbistan ile Türkiye’nin iyi ilişkileri bizlerin Halkımız Türkiye’ye saldırıyı kendine ya­
işgale son verildi, fakat kriz çözülmedi. Ne barış ve güveni için bir garantidir pılmış gibi hisseder
Bosna Hersek’in statüsü ne de Boşnakların
ne de Sancak Bölgesinin statüsü çözüme ka­ YB: Sırbistan ile Türkiye’nin son zaman­ YB: Sizler SDA ve BNV olara Türkiye’deki
vuşmadı. Badinter Komisyonun vermiş olduğu lardaki yakın işbirliklerini nasıl değerlendiri­ 15 Temmuz darbe girişimine tepki göstererek
hakkı maalesef elde edemedik. Birleşmiş yorsunuz, bölgeye nasıl bir hava verebilir? yurt dışında sokağa çıkan ilk gruplardandınız,
Milletlerin 1993 Genel Oturumunda AGİT’in FETÖ’cular Sancak’ta var mıdır?
Sancaki Kosova ve Voyvodina’ya daimi temsilci Uglyanin: Bakın burda mesele şudur:
göndermesine karar verdi. Bizde bu temsilcilik Berlin Kongresinden bu yana, 141 yıldır Boş­ Uglyanin: Türkiye’de 15 temmuzda darbe
açılmadı. naklar, Arnavutlar asli vatanlarından kovuluyor. girişimi olduğunda Sancak’ta kimse uyumadı.
O zaman olduğu gibi bugün de sancak Otokton olan az sayıda Arnavut ve Boşnaklar Hepimiz ayaktaydık. Türkiye’nin başına birşey
bölgesinin özel bir statüye kavuşması için kaldık, çok daha büyük sayıda Türkiye’de, gelseydi, biz burada bir gün içinde yok olur­
talebimiz var. Sancak’ın Berlin Kongresinde Avrupa ülkelerinde ve Amerika’da yerleştiler. duk.
1878’de Bosna’dan kopartılarak Corpus se­ Türkiye’de Sancak ve Kosova bölgesinde Halkımız Türkiye’ye saldırıyı kendine ya­
paratum ile özel statü verildi. Osmanlı ve birkaç milyon insan yaşıyor. Sırbistan ile pılmış gibi hisseder. O gece sokaklarda olan
Avusturya­Macaristan garantörlüğü üstlen­ Türkiye arasındaki işbirliğinin köprüsü orda Türkiye’deki yakınlarımız ile sürekli irtibattay­
mişti. Fakat daha sonra 1918’den itibaren yaşayan Boşnaklar ile bu topraklarda yaşayan dık. Türkiye’nin Belgrad Büyükelçisi Mehmet
Sancak’ın yarısı Sırbistan ve yarısı da Karadağ bizleriz. Bu olumlu birşeydir. Bu köprü iki Kemal Bozay ile sürekli iletişimdeydik. Bizim
tarafından işgal edildi. Bu konuda da 100 devletin kuruluşundan bu yana gelebilecek saatle 00:18’de Büyükelçi, hükümet kontrolü
sene sessiz kalındı. Biz de 101 yıl sonra hem en üst düzeyde en iyi ilişkilerin kurulmasını eline aldığında bizim için bu büyük bir mut­
milli meclis olarak hem parti olarak özel sağladı. Bunu niye söylüyorum, Türkiye Bal­ luluktu.
statü ve Sırbistan ile Karadağ arasında bu kanlarda en çok nüfusa sahip ülkedir. Bal­ Allaha çok şükür Türkiye ayakta kaldı, va­
sorunun çözümü için teklifler sunduk. kanlardaki ülkeler 2­3­5 milyonluk devletlerdir. tandaş sandığa ve devlete sahip çıktı. O
Diğer taraftan sadece İstanbul ve çevresi 35 zaman Türkiye düşseydi Suriye’den çok daha
Asıl sorun, vatandaş birilerini seçiyor, milyondan fazla sakini vardır. Türkiye’nin Bal­ kötü durumda olacaktı.
ama onlar hiçbirşeyden sorulmuyor, Büyük kanlar kısmında 40 milyonda fazla vatandaşı YB: SDS ve BNV olarak bölgedeki Boş­
Sırbistan için savaşan gruplar yönetiyor yaşıyor. Türkiye Avrupa’da önemli bir etken­ naklar ile işbirliğiniz ne durumda?
ülkeyi dir­ülkedir. AB’nin bazı ülkeleri ile ortak dil
bulamadığı doğrudur, fakat Balkanlarda en Uglyanin: Bizler hem parti olarak hem
YB: Sırbistan AB’ye üye olmak için çaba önemli siyasi faktör olduğu da inkar edilemez. de milli meclis olarak Balkanlarda yaşayan
harcıyor, sizce azınlıklar ve Boşnaklar için Sırbistan ile Türkiye’nin iyi ilişkileri bizlerin tüm milletler ile işbirliğini geliştirmeye ça­
bu bir artı getirecek mi? barış ve güveni için bir garantidir. Bu nedenle balanıyoruz. Fakat yeni stratejimize göre böl­
Sırbistan ile Türkiye arasında iyi ilişkilerin gedeki Boşnaklar ve diğer milletler ile işbirliğini
Uglyanin: Birgün AB üyesi olmak için ar­ gelişmesinden memnunuz. Türk diplomasi­ Milli Meclis üzerinden kurmaya çalışmaktayız.
zumuz büyük. AB üyeliği için Sırbistan bazı sinden de Sancak’taki boşnak ve Arnavutların Niye sorarsanız, partilerin küçük ve kişisel
şartları yerine getirimeli. Fakat biz burada hakları konusunda fikrini beyan etmesini ar­ çıkarları vardır. Sancak’taki hiçbir partinin
konuşurken bile Sırbistan Sancak’ta devlet zuluyoruz. Boşnaklarına adına konuşmaya hakkı bulun­
terörü uyguluyor. Sırp polisi zorbalık yapıyor. Bizim platforma göre coğrafi bir bütün mamaktadır. Biz SDA olarak her ne kadar
Yapılan zulüm için de kimse ceza almadı. olan Sancak’ta Boşnaklar, Arnavutlar, Kara­ 90’lı yıllardan bu yana varız, Sırbistan evimizi
Sırp polisinde, Sırp ordusunda, Sırp istihba­ dağlılar ve Sırplar yaşıyor. Bu da Balkanlardaki böle böle küçük odalar yaptı, bizim partiden
ratında ve diğer güvenlik birimlerinde, savcılık, hem siyasi hem de toprak sorunlarının 9 partı çıkarttı. Ne kadar çok parti varsa o
mahkemelerde atanmışların yanında paralel çözüme kavuşması için en iyi formüldür. Bu kadar meşruluğumuz daha azdır. Ne kadar
gruplar çalışmakta. Asıl sorun, vatandaş bi­ çok etniklilik iyi işbirliğinin anahtarıdır. Sava­ çok parti varsa haklarımız elde etme şansımız
rilerini seçiyor, ama onlar hiçbirşeyden so­ şanlar barış içerisinde yaşayabilir. Sırplar ve o kadar azdır.
rulmuyor, Büyük Sırbistan için savaşan gruplar Karadağlılar hiç birşey kaybetmez, fakat Boş­ Bizler geçen yıl kasım ayında BNV için
yönetiyor ülkeyi. naklar ve Arnavutlar Sancak’ta kurucu unsur seçime gittik ve Boşnak seçmenin % 60’ını
Biz AB’den Sırp, Karada ve Bosna ile birlikte olma hakkına sahip olabilirler. Bu yeni bir alarak bu şekilde meşruluğumuz ortaya koyduk.
Sancak’ın statüsünün çözümü için destek formülasyondur ve ABD ile AB’den bunu Bu nedenledir ki Kosova’da, Karadağ’da,
bekliyoruz.
kabul etmelerini bekliyoruz. Bosna’da Makedonya’da Boşnaklar ile konuş­
YENİ/NEW BALKAN-EYLÜL15